HOME
Steden en staten
1000 - 1500
Introductie
De dorpskerk
De paardenmarkt
Het marktkruis van Voorschoten
Bestuur in de middeleeuwen
Boerderijen in de late middeleeuwen
Kastelen in Voorschoten
Boeren woonden vanaf de late middeleeuwen in zogeheten woonstalhuizen van het “Hallehuis”-type: het woonhuis en de daar achterliggende stal vormden één rechthoekig gebouw. De stal was van het type potstal, waarin de mest van de dieren werd opgepot om later te gebruiken om het akkerland te bemesten.
De huizen hadden lemen vakwerkwanden en de daken waren voorzien van een rieten of strooien dak. Eiken- en elzenhout bleven tot waarschijnlijk de 14de eeuw het gangbare bouwmateriaal op het platteland. Het rond 1200 geïntroduceerde baksteen werd aanvankelijk alleen voor kerken, kastelen en in de welvarende steden gebruikt. In de 14de eeuw deed baksteen langzaam zijn intrede bij de boerderijen. Net als bij de donjon, een versterkte woontoren, werd als eerste de kelder en opkamer in steen opgemetseld. Later volgde het voorhuis en de stal. Vanaf de 15de eeuw werden de eerste boerderijen geheel in steen gebouwd. Tijdens restauratiewerkzaamheden in 1970 in de boerderij aan de Veurseweg 215 werden sporen van verstening uit de 15de eeuw aangetroffen. Bij de aanleg van de Bergambacht waterleiding tussen 1992 en 1994 zijn resten gevonden van een andere laatmiddeleeuwse boerderij.
Boerderijen in de late middeleeuwen
Canon van Voorschoten
Bronnen
C. Scheffer en R. van Lit, Boerenerfgoed; Het boerderijenboek van Voorschoten en Wassenaar, Hollandsche Rading 2016.
M. Schabbink (red.), Vier eeuwen boeren Synthese Oogst voor Malta onderzoek: Archeologische sporen van boerderijen en erven 1250-1650, Nederlandse Archeologische Rapporten 49, Amersfoort 2016.
N.F. Mulder, In het spoor van de Tweede Bergambachtleiding. Archeologische begeleiding van de aanleg van de rivierwatertransportleiding Bergambacht-Wassenaar/Katwijk (Rapportages Archeologische Monumentenzorg 2), Amersfoort 1998.